Przegląd Urologiczny 2021/1 (125)

Magdalena Zagrodzka, Elżbieta Keller, Stanisław Szempliński, Marek Zawadzki, Przemysław Zugaj, Michał Drozd, Mateusz Mokrzyś, Damian Sujecki, Wojciech Zwierzyński, Michał Ogrodnik, Jacek Brzeziński

Z ogromną przyjemnością zapraszamy Państwa do zapoznania się z ciekawymi przypadkami z codziennej praktyki klinicznej urologów wykonujących biopsje fuzyjne (BxF) oraz ich komentarzami dotyczącymi tego rodzaju diagnostyki.

Dzisiejszy przypadek przygotował dr Marek Zawadzki ze Szpitala EMC im. Św. Anny w Piasecznie.

Kliknij w linki, aby przeczytać pozostałe przypadki:

Przypadek 1 | Elżbieta Keller – kliknij aby przeczytać na zagrodzka.edu.pl
Przypadek 2 | Stanisław Szempliński – kliknij aby przeczytać na quadia.pl
Przypadek 3 | Marek Zawadzki – kliknij, aby przeczytać.
Przypadek 4 | Przemysław Zugaj – kliknij, aby przeczytać na quadia.pl.
Przypadek 6 | Damian Sujecki – kliknij, aby przeczytać na quadia.pl

Przypadek 3 | Marek Zawadzki

W marcu 2017 roku do urologa zgłosił się 64-letni pacjent z typowymi dolegliwościami ze strony dolnego odcinka układu moczowego. W związku z towarzyszącym podwyższeniem PSA do poziomu 9,6 ng/ ml u chorego wykonano biopsję stercza przezodbytniczą pod kontrolą TRUS. W wyniku badania histopatomorfologicznego stwierdzono raka prostaty Gleason 6 (3+3) 5% płata prawego.

Po rozmowie z pacjentem podjęto decyzję o zakwalifikowaniu chorego do aktywnej obserwacji (AS). W przebiegu obserwacji w kontrolnym badaniu PSA po 3 i 6 miesiącach uzyskano wyniki odpowiednio 3,1 ng/ml i 3,6 ng/ml. Wobec wątpliwości co do przyczyny wahań poziomów PSA podjęto decyzję o wykonaniu MR stercza, w którym nie stwierdzono ognisk o charakterystyce PIRADS >3.

Kontynuowano AS do czasu, gdy w styczniu 2018 roku doszło do zatrzymania moczu pomimo stosowanych alfa blokerów. Pacjentowi przedstawiono możliwość leczenia enukleacyjnego, na które przystał, i w lutym wykonano tunelizację stercza laserem holmowym Ho- LEP. W wyniku badania histopatologicznego w materiale pobranym podczas zabiegu nie stwierdzono komórek nowotworowych.

W zaistniałej sytuacji podjęta została decyzja o kontynuacji aktywnej obserwacji AS resztkowej tkanki stercza. W kontrolnym badaniu PSA po 3 miesiącach od zabiegu uzyskano wynik 1,7 ng/ml. Obserwację, powtarzając kolejne badania poziomów PSA, prowadzono do grudnia 2019 roku, aż do momentu uzyskania wartości PSA 6,4 ng/ml. Podjęto wtedy decyzję o wykonaniu MR stercza. W badaniu MRI stwierdzono ognisko w wierzchołku płata prawego 30 x 17 x 24 mm o charakterystyce PIRADS 5 (ryc. 3a, 3b, 3c).

W marcu 2020 roku wykonano biopsję fuzyjną opisanego w badaniu MR stercza ogniska PIRADS 5, w znieczuleniu miejscowym z dojścia przezkroczowego. W wyniku badania histopatologicznego stwierdzono Gleason 7 (3+4) w 50% wycinków płata prawego z ogniska celowanego. Po rozmowie z pacjentem zakwalifikowano go do laparoskopowej prostatatektomii radykalnej. Przebieg pooperacyjny był bez powikłań i po 4-dniowym pobycie pacjenta wypisano w stanie dobrym do domu. W ocenie patologicznej uzyskano wynik: PCa Gleason 7 (3+4) 80% płata prawego i 20% płata lewego, bez limfadenopatii. Marginesy resekcji były ujemne. Kontrolne PSA po 3 miesiącach <0,01 ng/ml. Nadal utrzymuje się pełna kontynencja.

Komentarz urologa

Biopsja przezodbytnicza TRUS ma trudność z dostępem do szczytu i oceną ewentualnych zmian stercza w tej lokalizacji. HoLEP może być wykonany jako procedura celem poprawy LUTS u osób z PCa w trakcie AS. PSA po HoLEP >1,0 ng/ml wiąże się z wyższym ryzykiem raka stercza strefy obwodowej. MR i biopsja fuzyjna przezkroczowa w małym stopniu niedoszacowują charakteru choroby. Zabieg LPR po HoLEP nie wydaje się trudniejszy technicznie i nie wiąże się z większym ryzykiem nietrzymania moczu i gorszym efektem onkologicznym, takim np. jak dodatni margines.

Komentarz radiologa

Odsetek zmian ogniskowych PIRADS 4 i 5 zlokalizowanych w wierzchołku stercza jest w badaniach MR bardzo wysoki. Wydaje się być to logiczne. Są to pacjenci, u których diagnostyka metodą USG oraz klasyczna biopsja mappingowa nie przyniosły zamierzonych efektów, pozostawiając urologa nadal bez rozpoznania. Brak obecności zmiany w badaniu MR z 2019 roku i tak szybka dynamika wzrostu jak u opisywanego pacjenta zawsze powinna powodować jeszcze większą czujność u radiologa, zwłaszcza w kwestii zalecania kolejnych badań kontrolnych metodą rezonansu magnetycznego.

Kolejne ciekawe przypadki z praktyki klinicznej z artykułu „Biopsja fuzyjna w praktyce klinicznej”, Przegląd Urologiczny 2021/1 (125) już wkrótce na zagrodzka.edu.pl i na quadia.pl.

Przypadek 1 | Elżbieta Keller – kliknij aby przeczytać na zagrodzka.edu.pl
Przypadek 2 | Stanisław Szempliński – kliknij aby przeczytać na quadia.pl
Przypadek 3 | Marek Zawadzki – kliknij, aby przeczytać.
Przypadek 4 | Przemysław Zugaj – kliknij, aby przeczytać na quadia.pl.
Przypadek 6 | Damian Sujecki – kliknij, aby przeczytać na quadia.pl

Magdalena Zagrodzka, Elżbieta Keller, Stanisław Szempliński, Marek Zawadzki, Przemysław Zugaj, Michał Drozd, Mateusz Mokrzyś, Damian Sujecki, Wojciech Zwierzyński, Michał Ogrodnik, Jacek Brzeziński