Przegląd Urologiczny 2021/1 (125)

Magdalena Zagrodzka, Elżbieta Keller, Stanisław Szempliński, Marek Zawadzki, Przemysław Zugaj, Michał Drozd, Mateusz Mokrzyś, Damian Sujecki, Wojciech Zwierzyński, Michał Ogrodnik, Jacek Brzeziński

Z ogromną przyjemnością zapraszamy Państwa do zapoznania się z ciekawymi przypadkami z codziennej praktyki klinicznej urologów wykonujących biopsje fuzyjne (BxF) oraz ich komentarzami dotyczącymi tego rodzaju diagnostyki.

Dzisiejszy przypadek przygotował dr Mateusz Mokrzyś ze Szpitala EMC im. Św. Anny w Piasecznie.

Kliknij w linki, aby przeczytać pozostałe przypadki:

Przypadek 1 | Elżbieta Keller – kliknij aby przeczytać na zagrodzka.edu.pl
Przypadek 2 | Stanisław Szempliński – kliknij aby przeczytać na quadia.pl
Przypadek 3 | Marek Zawadzki – kliknij, aby przeczytać.
Przypadek 4 | Przemysław Zugaj – kliknij, aby przeczytać na quadia.pl.
Przypadek 6 | Damian Sujecki – kliknij, aby przeczytać na quadia.pl

Przypadek 5 | Mateusz Mokrzyś

65-letni chory z poziomem PSA podwyższonym do 4,1 ng/ml oraz podejrzeniem klinicznego zaawansowania raka gruczołu krokowego cT2a w płacie lewym w badaniu DRE został włączony do protokołu aktywnego nadzoru (AS) z odroczeniem leczenia radykalnego na podstawie mappingowej, przezodbytniczej biopsji TRUS, która ujawniła niewielkie ognisko nowotworu małego ryzyka (płat lewy, 1 wycinek, Gleason 6 (3+3), dł. 2 mm, zajęcie 25%). Kilka lat wcześniej chory został poddany zabiegowi TURP. Wówczas wynik badania histopatologicznego (HP) skrawków po operacji wykazał łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH). W celu weryfikacji poprawności kwalifikacji do AS zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU) po upływie 6 miesięcy przy PSA 4,8 ng/ml została wykonana przezkroczowa biopsja fuzyjna o charakterze potwierdzającym (con- firmatory biopsy) przy użyciu systemu Koelis Trinity. Protokół 3D przeprowadzonej biopsji przedstawia rycina 5a.

Wynik badania rezonansu magnetycznego gruczołu krokowego wykonany przed biopsją ujawnił 3 podej- rzane ogniska PIRADS 4:

• Zmiana A (ryc. 5b) – płat lewy, midgland/wierzchołek, sektor PZpl/PZpm, wielkość 13 x 9 mm (wycinki ze zmiany w tej lokalizacji zostały najpewniej pobrane w biopsji pierwotnej)
• Zmiana B (ryc. 5c) – płat lewy, podstawa, sektor PZa, wielkość 7 x 6 mm.
• Zmiana C (ryc. 5d) – płat prawy, midgland, sektor AS, wielkość 8 x 8 mm.

Podczas zabiegu w pozycji litotomijnej w znieczuleniu miejscowym (2 pkt w skali bólu VAS 010) pobrano łącznie 18 wycinków (10x biopsja celowana + 8x biopsja systematyczna).

Wynik badania histopatologicznego po przezkroczo- wej biopsji fuzyjnej wyglądał następująco:

• Zmiana A – Gleason 6 (3+3), dł. 4 mm, 1/4 wyc., zajęcie 40%.
• Zmiana B – Gleason 7 (4+3), dł. 3mm, 1/3 wyc., zajęcie 30%.
• Zmiana C – BPH.
• Wycinki mappingowe – BPH.

W związku z wykazaną progresją w zakresie stopnia złośliwości po biopsji fuzyjnej chory został poddany operacji radykalnego wycięcia stercza. Pooperacyjny wynik badania HP – Gleason 7 (4+3), pT2bN0 R0.

Komentarz urologa

Rycina 5a prezentuje ognisko nowotworu, które zostało zidentyfikowane również w pierwotnej, „ślepej” biopsji jako ognisko o małym stopniu złośliwości. Przezkroczowa biopsja fuzyjna ujawniła potencjalnie śmiertelny nowotwór dużej złośliwości, który został pominięty we wcześniejszej biopsji gruczołu krokowego (ryc. 5b). Biopsja fuzyjna umożliwiła uzyskanie rzeczywistej charakterystyki raka gruczołu krokowego w odniesieniu do stopnia złośliwości i właściwe leczenie u chorego będącego w protokole aktywnego nadzoru. W powyższym przypadku chory najprawdopodobniej od początku nie był odpowiednim kandydatem do aktywnego nadzoru. Ponadto wykorzystanie dostępu przez krocze umożliwiło pobranie wycinków ze środkowej i przedniej części gruczołu krokowego w sposób łatwy i bardziej selektywny.

Komentarz radiologa

Stercz z licznymi ogniskami wymagającymi biopsji, w szczególności zlokalizowanymi w przedniej strefie i wierzchołku, jest bardzo częstym wskazaniem do biopsji fuzyjnej. W opisywanym przypadku dobrze widoczne w strefie obwodowej są zmiany o charakterze zapalnym, wśród których wyodrębniają się ogniska o charakterze złośliwym. W przypadku nakładania się procesu złośliwego i zmian zapalnych najbardziej pomocna jest sekwencja DWI, na podstawie której tworzone są mapy ADC. Mapa ADC nie jest „wymyślana” przez aparat – to czy jest czytelna czy nie zależy bezpośrednio od tego, jak ustawi parametry sekwencji DWI personel (najlepiej, by był to lekarz, bo to on potem opisuje badanie). Natomiast nawet najlepszy specjalista nie uzyska dobrej mapy ADC ze źle wykonanej sekwencji DWI.

Kolejne ciekawe przypadki z praktyki klinicznej z artykułu „Biopsja fuzyjna w praktyce klinicznej”, Przegląd Urologiczny 2021/1 (125) już wkrótce na zagrodzka.edu.pl i na quadia.pl.

Przypadek 1 | Elżbieta Keller – kliknij aby przeczytać na zagrodzka.edu.pl

Przypadek 2 | Stanisław Szempliński – kliknij aby przeczytać na quadia.pl

Przypadek 3 | Marek Zawadzki – kliknij, aby przeczytać.

Przypadek 4 | Przemysław Zugaj – kliknij, aby przeczytać na quadia.pl.

Przypadek 6 | Damian Sujecki – kliknij, aby przeczytać na quadia.pl

Magdalena Zagrodzka, Elżbieta Keller, Stanisław Szempliński, Marek Zawadzki, Przemysław Zugaj, Michał Drozd, Mateusz Mokrzyś, Damian Sujecki, Wojciech Zwierzyński, Michał Ogrodnik, Jacek Brzeziński